Pokoje na Wczasy

Wydmy nadmorskie

22 czerwiec 2012r.

Główną rolę w powstawaniu wydm odgrywają jednak trawy: piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa. Ich rozprzestrzenianie odbywa się głównie dzięki licznym, kilkumetrowej długości rozłogom. Gdy są przysypane piaskiem, wydłużają się ich międzywęźla i wytwarzają nowe pędy. W ten sposób powstają długie pasma wydm do 10 metrów wysokości. Wydmy te nazywamy przednimi lub białymi, od białego piasku widocznego pomiędzy kępami roślin. Piaskownica ma liście szarozielone zakończone kolcem. W czasie suszy liście zwijają się rurkowato górną stroną blaszki do wewnątrz. Wydmuchrzyca posiada liście szersze, o barwie niebiesko-zielonej, w czasie suszy również zwijające się w rurki. Na wydmach białych występuje również lepiężnik kutnerowy, groszek nadmorski, lnica wonna, przelot pospolity nadmorski, odmiana kostrzewy czerwonej i bylica polna. Kiedy wydmy białe uzyskują pewną wysokość, wzrost ich ustaje, mija niebezpieczeństwo zasypywania roślin, w związku z czym występujące na niej gatunki takie, jak piaskownica i inne wyżej wymienione, zaczynają rozrastać się i tworzyć zwarte kępy. Wśród nich pojawiają się skupienia roślin darniowych. Wydma ustala się. Równocześnie zaczyna tworzyć się próchnica z obumierających cząstek roślin, nadając wydmom charakterystyczną szarą barwę, od której nazwano je wydmami szarymi. Charakterystyczną rośliną wydmy szarej jest turzyca piaskowa. Roślina ta wytwarza podziemne rozłogi, dochodzące niejednokrotnie do 10 metrów długości, z których wyrastają w regularnych odstępach nadziemne pędy. Stąd niewtajemniczonym wydaje się, że została sztucznie posadzona. Obok turzycy piaskowej typową rośliną wydmy szarej jest szczot-licha siwa. Jest to niewielka drobnokępowa trawa o szydlastych liściach barwy siwej. W skład zespołów roślin wydmy szarej wchodzi jeszcze wiele innych roślin, z których na uwagę zasługują: kocanka piaskowa, jastrzębiec baldaszkowy, jasieniec piaskowy, fiołek nadmorski i przytulica pospolita. Obraz występujących roślin na wydmach szarych, zwłaszcza w okresie suszy, nie byłby pełny, gdybyśmy pominęli liczne gatunki porostów, takie jak: rogatka kolczasta, zwana tak z powodu ostrych widełkowatych zakończeń przypominających rogi, chrobotki, m.in. chrobotek koralkowy, którego kuliste krwistoczerwone owocniki przypominają korale. Wymienione porosty należą do grupy porostów krzaczkowatych. Odmienna jest pawężnica jabłkowa o szerokich, płaskich płatkach, zaliczana do grupy porostów li-ściowatych. W miejscach wilgotnych wydmy szarej występują również mchy — płonnik, skalniczek szary i wiele innych. Najpospolitszym krzewem występującym na wydmach szarych jest wierzba piaskowa, która rośnie tu w swym naturalnym środowisku. Inne krzewy spotykane na wydmach zostały wprowadzone przez człowieka w celu umocnienia ruchomych piasków. Z drzew jako pierwsza pojawia się na wydmie sosna, występująca początkowo w postaci pojedynczych okazów. Później następuje jej większe zwarcie, wydma zostaje ustalona i opanowana przez las. Bór sosnowy jest typowym lasem na wydmach. Tworzy go sosna pospolita wyglądająca jednak inaczej niż w głębi kraju. Strzały jej nie są gonne (proste), lecz dziwacznie pokręcone, zaś konary wyrastają w przeważającej części na stronie odwietrz-nej. W runie na pierwsze miejsce wysuwa się niepozorny krzew bażyny czarnej, której jagody sq podobne do jagód borówki czarnej, lecz nie sq jadalne. Spożyte w większej ilości powodują bóle głowy. Liście bażyny są drobniutkie, błyszczące i zimotrwałe. Mimo niepozornego wyglądu krzewinka ta żyje bardzo długo. Na północy, skąd pochodzi, osiąga ponad 80 lat. Obok bażyny bardzo licznie występuje wrzos zwyczajny. Należy wymienić również borówkę brusznicę ogólnie znaną, występującą w całym kraju. W runie boru nadmorskiego odgrywa ona podobnie ważną rolę jak bażyna czy wrzos. Jako dalsze składniki runa należy wymienić: storczyki, tajężę jednostronną, listerę sercowatą, bardzo rzadki zimoziół północny, paprotkę zwyczajną, mchy (m.in. rokiet pospolity) oraz grzyby. Kto chciałby dokładnie poznać przebieg zmian sukcesji roślinności od wydm białych do wydm szarych ustalonych i porośniętych borami sosnowymi, ten powinien udać się do Słowińskiego Parku Narodowego, który obejmuje również Mierzeję Łebską. Znajdzie tam nie tylko wspaniałe widoki najróżno-rodniejszych form wydm, lecz także naturalne bory nadmorskie.