Pokoje na Wczasy

Nad Bałtykiem

22 czerwiec 2012r.

Województwo gdańskie leży nad Bałtykiem. Stąd nie sposób omawiając osobliwości przyrody tego województwa pominąć główne zagadnienia dotyczące Morza Bałtyckiego, tym bardziej że grozi mu wielkie niebezpieczeństwo przekształcenia się na skutek niewłaściwej działalności człowieka w morze martwe. Morze Bałtyckie jest prawie zamknięte, dlatego niekiedy nazywane jest "północnym Morzem Śródziemnym". Ma bowiem bardzo wąskie połączenie z Morzem Północnym poprzez trzy niegłębokie cieśniny duńskie - Wielki i Mały Bełt oraz Sund, które łączą się z cieśninami Kattegat i Skagerrak. Stąd utrudniona jest całkowita wymiana wody w Bałtyku. (Zwykle dzieje się to w okresie 21 lat). Powierzchnia Bałtyku wynosi 386 tys. km2, objętość wody 22,4 tys. km3, a średnia głębokość 55,8 m. Największa głębia Bałtyku zwana głębią Landsort sięga 459 m. Zasolenie wody jest różne w zależności od rejonu i głębokości. W części zachodniej waha się od 8-11%o, w części środkowej utrzymuje się w granicach 6-8°/oo, a w części północnej (Zatoka Botnicka) spada od 5-2°/oo w najdalej na północ wysuniętym krańcu. W stratyfikacji pionowej wyróżnia się dwie warstwy zasolenia. Warstwa górna do głębokości 50-70 m mniej zasolona i warstwa dolna zawierająca więcej soli. Ta dwuwarstwowość utrudnia odświeżanie i napowietrzanie wód głębszych, a sprzyja gromadzeniu się tam siarkowodoru i odtlenieniu wód. Bałtyk jest najmłodszym morzem, najlepiej poznanym i uważanym za najbardziej zanieczyszczone. Źródłami zanieczyszczenia Bałtyku są: - ścieki komunalne, - ścieki przemysłowe, - zanieczyszczenie pestycydami i związkami rtęci, - zanieczyszczenie smarami i ropą, - zanieczyszczenie termiczne. Bałtykowi jako morzu śródlądowemu bardziej od innych dają się we znaki zanieczyszczenia komunalne i przemysłowe, tak charakterystyczne dla wód lądowych. Zanieczyszczenia wód Bałtyku olejami i ropą naftową miały dotychczas charakter lokalny, tzn. występowały w portach, na redach portowych i szlakach żeglownych. Istniejące i budowane nad Bałtykiem rafinerie nafty stanowią dużą możliwość stałego nagromadzania się zanieszczyszczeń i występowania tzw. zarazy oliwnej, która dziesiątkuje ptactwo wodne. Problem zapobiegania zanieczyszczaniu wody morskiej olejami został uregulowany konwencją zawartą w 1954 roku w Londynie. Również konwencja genewska z 1958 r. w sprawie mórz otwartych nakłada na państwa obowiązek zapobiegania zanieczyszczaniu morza węglowodorami wskutek wycieku olejów ze statków lub rurociągów. Dla rozwoju porozumień międzynarodowych podpisano w 1973 roku konwencję gdańską, a w 1974 roku konwencję helsińską. Obie poświęcone są ochronie czystości i zasobów biologicznych wód Bałtyku i Bełtów. Stanisław Jastrzębski w "Kierunkach ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce" tak charakteryzuje obie konwencje: "W okresie od 4-14 września 1973 r. z inicjatywy PRL odbyła się w Gdańsku konferencja, w wyniku której podpisano konwencję o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach. Celem tej konwencji jest zapewnienie ochrony, racjonalnej eksploatacji i odtwarzania żywych zasobów Bałtyku, Do realizacji konwencji utworzono międzynarodową Komisję Rybołówstwa Morza Bałtyckiego z siedzibą w Warszawie. Sygnatariuszami konwencji są wszystkie państwa nadbałtyckie. Rząd Finlandii wychodząc z założenia, że wszelkie wcześniejsze porozumienia międzynarodowe nie obejmują wszystkich specjalnych wymogów dla ochrony i podniesienia wartości środowiska morskiego Bałtyku, zaproponował państwom nadbałtyckim przyjęcie konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego. Propozycja ta zakończyła się podpisaniem konwencji w dniu 22 marca 1974 r. w Helsinkach. Postanowienia konwencji nie dotyczą wewnętrznych wód krajów nadbałtyckich. Zaleca ona jednak, aby państwa nadbałtyckie na obszarach wód wewnętrznych prowadziły gospodarkę zgodnie z celami konwencji.